Sytuacja na rynku kredytów konsumenckich rozwija się dynamicznie. Wraz z rosnącą liczbą ofert kredytowych wzrasta także liczba przypadków stosowania nieuczciwych praktyk przez kredytodawców - banki. W reakcji na nieuczciwe wobec konsumentów praktyki polski ustawodawca wprowadził przepisy mające na celu ochronę konsumenta przed nadużyciami. Jednym z najskuteczniejszych środków tego typu jest sankcja kredytu darmowego.
Najprościej ujmując, sankcja kredytu darmowego to narzędzie dyscyplinujące kredytodawcę, mające przyczyniać się do przestrzegania przez banki rygorystycznych wymogów ustawowych w umowach zawieranych z konsumentami. Szczegółowe zasady funkcjonowania sankcji kredytu darmowego uregulowano w ustawie o kredycie konsumenckim.
Jeśli kredytodawca narusza przepisy ustawy, konsument ma prawo skorzystać z sankcji kredytu darmowego. Poprzez skorzystanie z tego środka ochrony konsument może uzyskać uprawnienie do zwrotu kredytu bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Z praktycznej strony oznacza to, iż kredyt staje się wówczas dla konsumenta darmowy tj. konsument zwraca bankowi wyłącznie pożyczoną kwotę pieniężną, bez odsetek i innych kosztów.
Podstawą do zastosowania sankcji jest zaistnienie jednego z konkretnie określonych w ustawie naruszeń, dotyczących w szczególności informacyjnych oraz formalnych obowiązków kredytodawcy - banku. Przykładami są m.in. niewłaściwe poinformowanie konsumenta o realnych kosztach kredytu oraz braki lub błędy w umowie kredytowej.
Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego następuje poprzez pisemne oświadczenie konsumenta złożone kredytodawcy. Konsument ma prawo złożyć oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego w terminie do 1 roku od dnia wykonania umowy. Po złożeniu pisemnego oświadczenia, kredytodawca powinien rozliczyć się z konsumentem z wszelkich kwot pobranych ponad kwotę kapitału (m.in. z odsetek i prowizji).
autor: Kacper Ławniczek